पालक ला सर्वात आरोग्यदायी भाज्यांपैकी एक मानले जाते, कारण त्यात भरपूर लोह, जीवनसत्त्वे ए, सी, के आणि फायबर असते. तथापि, बरेच लोक पालक कच्ची खावी की शिजवून, याबद्दल संभ्रमात असतात. चला, या दोन्हींचे फायदे काय आहेत ते जाणून घेऊया.
जेव्हा लोक लोहाचे प्रमाण जास्त असलेल्या भाज्यांबद्दल बोलतात, तेव्हा पालक हे नाव नेहमीच सर्वात आधी आठवते. पालक ही सर्वात पौष्टिक पालेभाज्यांपैकी एक आहे, कारण त्यात भरपूर लोह, जीवनसत्त्वे ए, सी, के, फायबर आणि अँटीऑक्सिडंट्स असतात. परंतु लोकांना सहसा एक महत्त्वाची समस्या भेडसावते ती म्हणजे पालक कच्ची खाणे चांगले की शिजवून. काही लोकांना पालक सॅलड आणि स्मूदीमध्ये कच्ची खायला आवडते, तर काही जण ती सूप, डाळ किंवा भाज्यांमध्ये शिजवून खातात. सत्य हे आहे की तुम्ही पालक कशी खाता, याचा परिणाम तुम्हाला मिळणाऱ्या लोहाच्या प्रमाणावर आणि तुमच्या पचनक्रियेवर होतो. कच्ची पालक खाणे सामान्यतः सुरक्षित आहे आणि त्यात भरपूर व्हिटॅमिन सी असते, जे शरीराला लोह शोषून घेण्यास मदत करते.
या सर्व कारणांमुळे, जे लोक आपल्या आरोग्याची काळजी घेतात, ते सॅलड किंवा ग्रीन स्मूदीमध्ये कच्ची पालक घालतात. परंतु कच्च्या पालकमध्ये ऑक्सलेट्स असतात, जे लोह आणि कॅल्शियमसारख्या खनिजांना चिकटतात. यामुळे शरीराला ही पोषक तत्वे शोषून घेणे कठीण होते. पोषणतज्ञ म्हणतात की, जर तुम्ही जास्त प्रमाणात कच्ची पालक खाल्ली, तर तुम्हाला पुरेसे लोह मिळणार नाही. त्यामुळे, अधूनमधून कच्ची पालक खाणे ठीक आहे, परंतु दररोज मोठ्या प्रमाणात खाणे आरोग्यासाठी चांगले नाही.
जेव्हा तुम्ही पालक शिजवता, तेव्हा तिच्या पौष्टिक मूल्यात, विशेषतः लोहाच्या बाबतीत, बराच बदल होतो. एका कप कच्च्या पालकमध्ये सुमारे 0.8 मिलीग्राम लोह असते, तर एका कप शिजवलेल्या पालकमध्ये सुमारे 6.4 मिलीग्राम लोह असते. हा फरक यासाठी आहे की पालक उकळल्याने त्यातील पाणी कमी होते आणि पोषक तत्वे अधिक केंद्रित होतात. याचा अर्थ असा की, अधिक लोह मिळवण्यासाठी तुम्हाला कमी पालक खाण्याची गरज असते. म्हणूनच ज्यांच्या शरीरात लोहाची कमतरता आहे, त्यांनी कच्च्या पालकाऐवजी शिजवलेली पालक खावी.
हे देखील वाचा: रात्री या पाच गोष्टी करा… डायबिटीज नक्कीच नियंत्रणात येईल.
पालक शिजवण्याचा आणखी एक मोठा फायदा आहे: उष्णतेमुळे ऑक्सलेट्सचे विघटन होण्यास मदत होते. जेव्हा ऑक्सलेट्सचे प्रमाण कमी होते, तेव्हा शरीर लोह आणि कॅल्शियमसारखी खनिजे अधिक चांगल्या प्रकारे शोषून घेऊ शकते. याचा अर्थ असा की, शिजवलेल्या पालकमध्ये केवळ जास्त लोहच नसते, तर ते शरीराला त्या लोहाचा योग्य वापर करण्यास देखील मदत करते. म्हणूनच डॉक्टर आणि पोषणतज्ञ म्हणतात की अधिक लोह मिळवण्यासाठी तुम्ही पालक सूप, डाळ किंवा भाजीमध्ये घालावा.
शिजवलेला पालक पोटासाठीही अधिक सुरक्षित असतो. काही लोकांना, विशेषतः ज्यांची पचनसंस्था कमकुवत आहे, त्यांना कच्चा पालक खाल्ल्यानंतर गॅस, पोट फुगणे किंवा अपचन होऊ शकते. पालक शिजवल्याने त्याची पाने मऊ होतात आणि त्यातील फायबर तुटते, ज्यामुळे तो पचायला हलका होतो. म्हणूनच लहान मुले, वृद्ध आणि संवेदनशील पोट असलेल्या लोकांसाठी शिजवलेला पालक अधिक चांगला असतो. पण याचा अर्थ असा नाही की कच्चा पालक खाणे नेहमीच वाईट असते.
कच्चा पालक खाण्याचे फायदे काय आहेत? कच्च्या पालकामध्ये व्हिटॅमिन सी, फोलेट आणि अँटीऑक्सिडंट्स असतात जे शरीरासाठी चांगले असतात. रोगप्रतिकारशक्ती आणि त्वचेचे आरोग्य सुधारण्यासाठी तो फायदेशीर मानला जातो. पण जेव्हा लोहाचा विचार येतो, तेव्हा शरीराला कच्च्या पालकापेक्षा शिजवलेल्या पालकातून अधिक लोह मिळते. त्यामुळे या दोन्हींमध्ये संतुलन राखणे शहाणपणाचे ठरेल.
पालक योग्य प्रकारे कसा शिजवावा
तसेच, पालक योग्य प्रकारे शिजवणे महत्त्वाचे आहे. जर तुम्ही तो जास्त वेळ उकळला किंवा जास्त आचेवर शिजवला, तर त्यातील जीवनसत्त्वे नष्ट होऊ शकतात. तज्ञांच्या मते, पालक शिजवण्याचा सर्वात सोपा मार्ग म्हणजे त्याला हलकी वाफ देणे किंवा कमी तेलात पटकन परतून घेणे. यामुळे पोषक तत्वे टिकून राहतात आणि ऑक्सलेटचे प्रमाणही कमी होते. डाळ, भाज्या किंवा करीमध्ये पालक घातल्याने त्यांची चव तर सुधारतेच, पण शरीराला लोह शोषून घेण्यासही मदत होते. जर तुम्हाला पालकातून भरपूर लोह मिळवायचे असेल, तर व्हिटॅमिन सी जास्त असलेल्या पदार्थांसोबत तो खाणे चांगले आहे, जसे की पालकाच्या पदार्थांमध्ये लिंबाचा रस घालणे किंवा टोमॅटोसोबत पालक शिजवणे. यामुळे शरीर लोह अधिक चांगल्या प्रकारे शोषून घेते. तसेच, पालकासोबत चहा किंवा कॉफी पिऊ नये, कारण त्यातील टॅनिनमुळे शरीराला लोह शोषून घेणे कठीण होऊ शकते.
