एक नंदी, दोन शिवलिंग आणि… ज्ञानवापीजवळ काय सापडले? ‘या’ नोंदी ASI अहवालात आढळतात.

वकील विष्णु शंकर जैन यांच्या मते, ज्ञानवापी मशिदीपूर्वी येथे एक मंदिर अस्तित्वात होते, जे सापडलेल्या साहित्यावरून दिसून येते.

Get your Smartphone Now At 30% Off On Amazon!

भारतीय पुरातत्व सर्वेक्षण (ASI): अहवालात ज्ञानवापी मशिदीच्या शेजारी एक हिंदू मंदिर असल्याचे दाखवण्यात आले आहे. 17व्या शतकात ज्ञानवापी मशिदीचे बांधकाम झाले. तथापि, भारतीय पुरातत्व विभागाच्या अभ्यासानुसार, या जागेवर एकेकाळी मंदिर होते. ASI केलेल्या सर्वेक्षणाचा ८३९ पानांचा अहवाल न्यायालयाला प्राप्त झाला आहे. या माहितीनुसार ASI शिव लिंग सापडल्याचे सांगण्यात येत आहे.

मशिदीमध्ये काय सापडले? अहवालात काय म्हटले आहे?

• 15 शिवलिंग तुटलेले असल्याचे आढळून आले.
• नंदीची दोन शिल्पे
• कृष्णाची दोन शिल्पे
• पाच हनुमानाच्या मूर्ती सापडल्या.
• तीन विष्णू शिल्पे
• गणेशाच्या तीन मूर्ती

एएसआयच्या तपासानुसार, ज्ञानवापी मशीद हे ठिकाण आहे जिथे या सर्व वस्तू सापडल्या आहेत. याव्यतिरिक्त, ASI ने यासाठी अहवालात संबंधित फोटो समाविष्ट केल्या आहेत. याव्यतिरिक्त, चित्रांमध्ये दर्शविल्याप्रमाणे, खांबांवर स्वस्तिक कोरलेले आहे. एएसआयने दिलेल्या या ज्ञानवापी अहवालानुसार, मशिदीच्या बांधकामापूर्वी हे स्थान भगवान शिव मंदिराचे ठिकाण होते. ती पाडल्यानंतर त्या जागी मशीद उभारण्यात आली.

अजून काय पुरावे हवेत?

मी ज्ञानवापीचा अहवाल वाचून पूर्ण केलेला नाही. तथापि, समोर आलेली माहिती पुरावा म्हणून पुरेशी आहे. नष्ट झालेल्या हिंदू मंदिराच्या जागी मशीद बांधण्यात आली. याव्यतिरिक्त, येथे पश्चिमेला असलेली भिंत हिंदू मंदिराचा भाग आहे आणि पाच सहस्राब्दी पूर्वीची आहे. त्यावर हिंदू देवी-देवतांच्या प्रतिमा कोरलेल्या आहेत. याव्यतिरिक्त, भिंतीवर कन्नड आणि तेलुगु श्लोक आहेत. येथे एक शिलालेख आहे. मंदिर उद्ध्वस्त केल्यानंतर औरंगजेबाने मशीद बांधल्याचा दावा त्यात आहे. अजून काय पुरावे हवेत? जैन यांनीही चौकशी केली आहे.

काय म्हणाले वकील हरीशंकर जैन?

वकील हरी शंकर जैन यांनी सांगितले की, मशीद परिसरासह काही ठिकाणी काही मूर्ती अवशेष अवस्थेत सापडल्या आहेत. औरंगजेबाने हेतुपुरस्सर या मूर्ती नष्ट केल्या. तो शोधून काढल्याचेही त्याने ठामपणे सांगितले आहे. भिंतींवर हिंदू देवी-देवतांच्या प्रतिमा कोरल्या असल्याचा दावाही त्यांनी केला आहे. ANI ने याबाबतचं वृत्त दिलं आहे.

विष्णू शंकर, वकील जैन यांनी दावा केला की मशिदीच्या मैदानात महामुक्ती मंडप असा एक शिलालेख सापडला आहे. पुरातत्व विभागाच्या मते हा शब्द महत्त्वाचा आहे. सर्वेक्षणादरम्यान, कोरलेल्या दगडाचे तुकडे सापडले. मिळालेल्या माहितीनुसार, पुरातत्व विभागाकडे या शिलालेखाचे आणखी काही भाग आधीच आहेत.

आणखी वाचा : सरकारने बजेटचे नियोजन कसे केले आहे? किती पैसा खर्च होतो

839 पानांचा अहवाल आणि समोर आलेले फोटो, हिंदू पक्षाच्या म्हणण्यानुसार, ज्ञानवापी मशिदीच्या बांधकामापूर्वी या जागेवर हिंदू मंदिर होते याचा सर्वात ठोस पुरावा आहे.

वाराणसी जिल्हा न्यायालयात १८ डिसेंबर रोजी सीलबंद लिफाफ्यात भारतीय पुरातत्त्व सर्वेक्षण विभागाने केलेला अहवाल सादर करण्यात आला होता. या अहवालातील निष्कर्षांचा अभ्यास दोन्ही पक्षकारांना करण्याची संधी मिळेल, असेही न्यायालयाने स्पष्ट केले होते. हिंदू पक्षकारांचे वकील विष्णू शंकर जैन यांनी पत्रकार परिषद घेऊन या अहवालातील काही महत्त्वाच्या मुद्दयांची माहिती दिली. ज्ञानवापी मशिदीच्या जागेवर पूर्वी एक मोठे हिंदू मंदिर अस्तित्त्वात होते, असे अहवालात नमूद असल्याचा दावा जैन यांनी पत्रकार परिषदेत केला. त्यानंतर आता यातल्या या गोष्टी समोर आल्या आहेत.